Tomkopedia
Advertisement
Alfabet

Tomek w tarapatach – pierwsza powieść Alfreda Szklarskiego napisana w 1948, opublikowana pod pseudonimem Fred Garland. Opowiada o nastolatku podróżującym po świecie, przeżywającym niezwykłe przygody, poznającym ciekawych ludzi. Książka ta nie jest w żaden sposób powiązana fabularnie z sagą o Tomku Wilmowskim, jednak tytułowa postać tej książki stała się pierwowzorem głównego bohatera późniejszych dziewięciu tomów.

Fabuła[]

Akcja książki zaczyna się w latach późniejszych niż cykl o Tomku Wilmowskim - zaraz po zakończeniu II Wojny Światowej. Głównym bohaterem jest trzynastoletni Tomek, chłopiec z polskiej rodziny, urodzony i zamieszkały w Nowym Jorku. Na wieść o zakończeniu wojny postanawia on na własną rękę dotrzeć do Polski, którą zawsze pragnął odwiedzić.

W tym celu Tomek przekrada się na pokład parowego statku pasażerskiego i ukrywa się w kajucie nieznanego mu podróżnika - pana Browna. Po długiej podróży morskiej statek dopływa do celu, jednak, ku przerażeniu głównego bohatera okazuje się, że celem rejsu nie było Morze Bałtyckie, lecz kontynent afrykański.

W tym momencie Tomek ujawnia się i zostaje wzięty pod opiekę pana Browna. Jak się okazało, był on członkiem wyprawy naukowej wgłąb Afryki. Tomek wyrusza wraz w ekspedycją, gdzie dane mu jest przeżyć szereg przygód.

Podobieństwa[]

Niektóre elementy pierwszej książki Szklarskiego zostały powtórzone w późniejszym cyklu. Niektóre z nich są wręcz oczywiste, inne zaś dostrzeże uważniejszy czytelnik.

  • główny bohater jest Polakiem, nastoletnim chłopcem o imieniu Tomasz.
  • pierwszym etapem jego przygód jest podróż na statku parowym
  • akcja książki rozgrywa się mniej więcej w tym samym miejscu, co Tomek na Czarnym Lądzie
  • postać Samba jest podobna do kilku postaci z późniejszych książek - Murzynów, Aborygenów i Papuasów
  • postać pana Browna jest pierwowzorem Jana Smugi, ma również pewne cechy Andrzeja Wilmowskiego
  • pod nazwiskiem "Brown" ukrywał się Andrzej Wilmowski podczas wyprawy na Syberię w jednej z późniejszych książek
  • postać Toma Nicka jest pierwowzorem bosmana Nowickiego
  • pierwszym osiągnięciem głównego bohatera było zastrzelenie lamparta, tak samo jak pierwszym sukcesem Tomka Wilmowskiego było zastrzelenie tygrysa. Dokonał tego precyzyjnym strzałem między ślepia drapieżnika
  • w sadze pierwszą bronią głównego bohatera jest sztucer, zaś w Tomku w tarapatach - podobny do sztucera karabin myśliwski
  • scena w której Tomek postanawia nie uciec przed lwicą została powtórzona w książce Tomek na Czarnym Lądzie

Różnice[]

Tomek w tarapatach napisany jest w nieco innym stylu niż cykl o Tomku Wilmowskim. Autor używa tutaj prostszego i bardziej młodzieżowego języka, zaś ilość opisów geograficznych i historycznych jest zdecydowanie mniejsza. Fabuła jest mniej złożona, brak jest w niej przemocy, jak również ilość akcji jest mniejsza. Pojawiają się za to wątki humorystyczne, które dla współczesnego czytelnika mogą nieco trącić myszką. Wszystko to sprawia, że książka ta przeznaczona jest pod nieco młodszą publiczność niż późniejszy cykl.

Niezgodności z późniejszym cyklem[]

W późniejszym cyklu powieści Tomek nie miał rodzeństwa, a także był blondynem - nie miał rudych włosów.

Advertisement